PATRONAT STOWARZYSZENIA „NIGDY WIĘCEJ”: „TRZEJ KRONIKARZE” PAWŁA JASIENICY
Wydawnictwo MG
6 września 2023
Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” objęło patronatem wznowienie książki Pawła Jasienicy „Trzej kronikarze”. Autor omówił treści kronik Thietmara, Anonima Galla i Wincentego Kadłubka i dał do nich obszerny komentarz, który jest, podobnie jak dzieła pisarzy z XI i XII wieku, źródłem poznania potrzeb społecznych, tym razem w drugiej połowie XX wieku.
„Autor umieszcza swe uwagi w szerokim kontekście dziejowym wczesnego średniowiecza polskiego. Przytaczając fragmenty kronik, ukazuje realia dawnej epoki, wydarzenia polityczne i przede wszystkim zwraca uwagę na ich znaczenie dla kształtowania się świadomości zbiorowej Polaków, na wartości ważne dla ich wspólnoty – wolność, niepodległość, przywiązanie do własnej ziemi i własnej tradycji. Obszerny komentarz, jakim autor okrasił teksty (tłumaczone z łaciny przez znakomitych specjalistów), stanowi przyczynek do poznania i lepszego zrozumienia potrzeb naszego społeczeństwa także w tysiąc lat później.
Cenimy pośród naszych wielkich rodaków Stanisława Konarskiego za to, że «ośmielił się być mądrym». Paweł Jasienica «ośmielił się być odważnym», pomagał przyswajać rodakom treści niemieszczące się w ówczesnym kanonie oficjalnej historii Polski. Pokazywał wydarzenia, które krzepiły serca ludzi w czasach niewoli, opowiadał się za tymi wartościami, które uważał za istotne dla państwa, dla narodu. Nie był bowiem bezkrytycznym sprawozdawcą idei zawartych w owych trzech kronikach. Wyjaśniał je, omawiał, nierzadko krytykował, często polemizował z ich autorami. Stawiał też pytania, które i dziś skłaniają do refleksji” (ze wstępu prof. Henryka Samsonowicza).
Leon Lech Beynar, znany pod pseudonimem Paweł Jasienica (1909-1970), historyk, eseista i publicysta „Tygodnika Powszechnego”. W czasie II wojny światowej walczył w szeregach Armii Krajowej. Po wojnie został redaktorem „Tygodnika Powszechnego”. Był też ostatnim prezesem Klubu Krzywego Koła. Pełnił funkcję wiceprzewodniczącego polskiego PEN Clubu (od 1966 roku). Był prześladowany za działalność w opozycji demokratycznej.
